گروه کوهنوردی شیراز
گروه کوهنوردی شیراز در زمینه های کوهپیمایی / غارنوردی / صعود قله / و... فعالیت می نماید و از علاقمندان به طبیعت و کوهنوردی نام نویسی می نمایدگروه کوهنوردی شیراز
گروه کوهنوردی شیراز در زمینه های کوهپیمایی / غارنوردی / صعود قله / و... فعالیت می نماید و از علاقمندان به طبیعت و کوهنوردی نام نویسی می نمایدسبلان سفید پوش شد
برف و آسیب های آن
برف و آسیب های آن:
نورزدگی
یا برف کوری یکی از صدمات جدی در ورزش کوهنوردی در زمستان است. گاهی برف
کوری باعث کوری موقت و محدودیت دید می شود. بهترین راه از بروز مشکلات جدی،
شناخت و پیشگیری از آن است . . .
قسمت اول: نورزدگی و برف کوری - اول یک تجربه
در دومین صعودم به قله دماوند اومدیم رینه
و شب بارگاه خوابیدیم و فرداش هم صعود کردیم. ولی تو مسیر
بارگاه تا قله تابش آفتاب به برف ها و انعکاس اون کمی چشممو اذیت می کرد و من که
کلا از عینک زدن خوشم نمیاد هی درش می آوردم و میزدم آخرش هم گذاشتمش تو کوله چون
باعث می شد صورتم بخار کنه و داغ بشه.
اما الان می فهمم باید اون سختی ها رو تحمل کرد و به هیچ وجه عینک رو در نیاورد. تا شب و تا وقتی اولین نور چراغ ماشین ها تو جاده هراز مستقیم تو چشمم نخورده بود حالم خوب بود و نفهمیدم چه بلایی سرم اومده. اما بعدش ...
طوری بود که نتونستم کنار بابا بشینم و رفتم صندلی عقب و فقط دستمو گرفته بودم جلوی صورتم. بازم فایده ای نداشت. چون به کمترین نور هم حساسیت داشت و سوزش شدیدی مثل اینکه خرده های شیشه توی چشممه. وحشتناک بود. دراز کشیدم وکاپشنو انداختم رو صورتم. کسی که برف کوری می گیره به نورهای مصنوعی خیلی بیشتر حساسیت پیدا می کنه. بابا از رودهن یه قرص مسکن خرید. فکر نمی کرد حالم اینقدرها هم بد باشه به همین خاطر وارد تهران نشد و سریع رفت سمت اراک. هرچی بهش گفتم بریم دکتر گفت که من برف کوری گرفتم و کاری نمیشه کرد فقط باید دردشو تحمل کنم تا خوب بشه. اما اون تو وجود من نبود ببینه که تحمل کردنش ممکن نیست.
تا قم چشمامو گرفته بودم و ناله و بی تابی می کردم. فکر می کردم برای همیشه کور میشم. بابا هم باهام حرف نمیزد که دلداریم بده و فقط با سرعت رانندگی می کرد که برسیم خونه. بعد از قم دیگه قابل تحمل نبود. به بابا گفتم نگه داره که پیاده بشم. اما اون نمی گذاشت و می گفت اینجا جای توقف نیست و یکساعت دیگه می رسیم. به خاطر استرس و درد کنترل رفتارمو از دست دادم و داد کشیدم خودمو به در ماشین می کوبیدم ومی گفتم اگه نگه نداره درو باز می کنم.
بابا کنار یه رستوران بین راهی نگه داشت. با چشمای بسته پیاده شدم و دویدم وسط اتوبان. نمی دونستم کجا دارم میرم. داد میزدم و گریه می کردم. بیچاره بابا... منو آروم کرد و سریع رفت از رستوران سیب زمینی گرفت ورقه ورقه کرد و گذاشت رو چشمم. یه کم بهتر شدم . 12 شب رسیدیم خونه. مامان وقتی منو با اون وضعیت دید باز این کوهها رو نفرین کرد و گفت آخه این چه ورزشیه شما انتخاب کردید؟! تا دو روز چشمم با باند بسته بودو مدام روش یخ میگذاشتم و از اتاق تاریکم در نمی اومدم. شب صحنه شام خوردنمون احتمالا خیلی خنده دار بوده. کل خونه تاریک. همه دور میز و یه شمع با نور ضعیف گوشه آشپزخونه روشن بود و من عینک دودی زده بودم. دکتر هم وقتی معاینه کرد گفت سلول های قرنیه ام به شدت آسیب دیده و فقط باید استراحت کنم و مواقعی که آفتاب شدیده حتما از عینک آفتابی مناسب استفاده کنم. صورتم تا دو هفته پوست می انداخت.
برف کوری: فقدان موقت بینایی و التهاب قرنیه و ملتحمه در اثر قرار گرفتن در معرض نور خورشید یا پرتو‌های ماورای‌بنفش ناشی از انعکاس نور از روی برف یا یخ است. پرتو‌های فرابنفش توسط DNA در سلول‌های اپتلیوم قرنیه جذب می‌شوند و ۴ تا ۶ ساعت پس از تابش از روی قرنیه کنده می‌شوند و قرنیــــه دردناک می‌شود.
فرد
مبتلا شدیدا دچار درد،ریزش اشک و ترس از نور می‌شود. ترس از نور می‌تواند
آنقدر شدید باشد که بیمار موقتا دچار کوری و نابینایی شود. تشخیص با گرفتن
شرح حال بالینی و معاینه دید فرد و با یکSlit lamp انجام می‌شود.
انفیلتراسیون در قرنیه و کدر شدن دید توسط پزشک به تشخیص کمک می‌کند.
آسیب‌های چشمی دیگر ناشی از اشعه فرابنفش:
برخی از این آسیب‌ها عبارتند از: ناخنک که رشد یک غده کوچک روی قرنیه است و می‌تواند تا روی مردمک بیاید و باعث نابینایی شود این آسیب در کشور‌های گرمسیری شایع‌تر است و احتمالا علت تابش u.v است.
آسیب‌های چشمی ناشی از ارتفاع:
مشکلات بینایی ایجاد شده در اثر صعود به ارتفاعات عبارتنداز: ایجاد نقطه کور مرکزی و تاری دید و نابینایی یکطرفه، کوری گذرا که به این وضعیت کوری «هیپوکسیک» یا میگرن بدون سر درد نیز گفته می‌شود. خونریزی شبکیه از ارتفاع ۲۷۰۰ متر شروع می‌شود و در بالای ۵۰۰۰ متر معمولا بدون علامت است.
مشکلات ناشی از عبور برق و صاعقه: اختلالات چشم درصاعقه و رعدو برق شایع هستند. آسیب‌های قرنیه ممکن است تا هفته‌ها پس از صاعقه طول بکشد. کاتاراکت شایع‌ترین عارضه است و ممکن است پس از یک تاخیر چند ماهه تا چند ساله اتفاق بیفتد. کدورت عدسی می‌تواند در هر دو سطح قدامی و خلفی ایجاد شود.
برای پیشگیری و درمان باید به این نکات توجه داشت:
۱- از مالش چشم‌ها خودداری کنید و لنز‌های تماسی را بردارید.
۲- از مسکن‌های خوراکی مثل بروفن استفاده کنید.
۳- روی چشم را با گاز یا Pad چشم بپوشانید.
۴- درصورت امکان نصف روز را در اتاق تاریکی بگذرانید و زمانی پوشش را بردارید که بتوانید بدون اذیت شدن چشم را باز نگه دارید.
۵- از مصرف بی‌حس کننده‌ها‌یی مثل متل تترا کایین به دفعات خودداری کنید.
۶- از کمپرس سرد استفاده کنید.
۷- درصورت عفونت چشم از قطره کلرامفنیکل چشمی یا ترکیبات مشابه استفاده کنید.
گرم نگه داشتن بدن در مناطق پر برف کوهستان
گرم نگه داشتن بدن در مناطق پر برف کوهستان:
انجمن پزشکی کوهستان ایران: کوه نوردی و کوه پیمایی ورزشی است که شخص را با شرایط آب و هوایی مختلف مواجه می‌کند. ممکن است کوه نورد در فصل تابستان به فاصله یک یا دو روز از درون شهرهای گرم به داخل دره‌ها و قله‌های پوشیده از یخچال‌های طبیعی و محیط های سرد پا بگذارد و یا در زمستان از محیط سرد قابل تحمل به مناطق بسیار سرد و یخبندان برسد و فعالیت خود را نظیر صعود به قله‌ها یا سنگ‌نوردی بر روی دیوارهای سنگی و دیواره‌های یخی آغاز کند.
بنابراین حفظ گرمای بدن و جلوگیری از نفوذ سرما به داخل بدن از اصول حفظ و نگهداری سلامت بدن است. سرمنشأ بسیاری از بیماری‌های کوهستان نظیر ادم‌ریوی، ذات‌الریه، هایپوترمی و ... سرما است. در این مقاله انجام بعضی از کارها برای حفظ گرمای بدن و بعضی از کارها برای جلوگیری از نفوذ سرما به داخل بدن در موقعیت‌های مختلف توصیه می‌شود.
از آنجایی که فصل زمستان نماد اصلی سرماست بیشتر توجه ما به این فصل بوده و نمونه‌های ارایه شده نیز مربوط به این فصل می‌باشند هرچند که سرمای شدید بعضی از مناطق در فصول دیگر هم وجود داشته و به زمستان ختم نمی‌شود.
1- هنگام حرکت و صعود
گرم بودن بدن مهم‌تر از گرم شدن در مقابل آتش است. بنابراین
زمانی که احساس می‌کنید بدن شما سرد می‌شود لباس مناسب بر پوشش قبلی اضافه کنید و
لباسی بپوشید که گرمای بدن شما را حفظ کند و سرمای محیط خارج نیز به بدن شما نفوذ نکند.
گرمای بدن از قسمت یقه ی لباس ها و گردن به مقدار زیادی خارج می‌شود پس با بستن زیپ لباس‌ها گرما را درداخل آنها حفظ کرده و از خارج شدن گرما و ورود هوای سرد به داخل لباس‌ها و در نهایت بدن جلوگیری نمایید. پارچه‌های نخی و کتانی بخار آب بدن را فورا جذب می‌کنند و زمانی که این نوع لباس‌ها در اثر فعالیت کوه‌نورد خیس می‌شوند با کمی وزش باد عمل تبخیر در آنها انجام می‌گیرد و مقداری گرما را از محیط خود که بدن انسان است می‌گیرند.
بنابراین بدن احساس از دست دادن گرما یا احساس سرما می‌کند. مدتی طول می‌کشد تا لباسهای نخی و مرطوب خشک شوند و به همان میزان نیز بدن به مدت طولانی گرمای خود را از دست می‌دهد. بنابراین سعی کنید هنگام حرکت، بدن بیش از حد معمول گرم نشود تا عرق کند زیرا پس از ایستادن لباسهای خیس از عرق در اثر عمل تبخیر گرمای بدن را می‌گیرند و سبب سرد شدن بدن تا حد از کار افتادن و انقباض موقت عضله‌ها نیز می‌شوند.
اگر هنگام حرکت احساس گرما می‌کنید دکمه لباس یا زیپ لباس خود را باز کنید تا قبل از گرم شدن بیش از حد، و عرق کردن بدن گرمای اضافی داخل لباس خارج شود و شما احساس راحتی کنید. بیشترین گرمای بدن از منطقه سر برهنه خارج می‌شود پس برای جلوگیری از این عمل گذاشتن کلاه توصیه می‌شود و اگر کلاهی باشد که بتوان گوش‌ها را نیز بپوشاند بهتر است.
مواظب وزش باد باشید. باد به سرعت گرمای بدن را خارج کرده و سرما ایجاد می‌کند پوشش ضدباد یا بادگیر از این عمل جلوگیری می‌کند باید توجه داشت که هرچه باد شدیدتر باشد میزان سرمای ایجاد شده روی بدن بیشتر خواهد بود. سعی کنید لباس شما خشک باشد. لباسهای خیس گرمای داخل لباس را زودتر از لباس خشک خارج می‌کند. لباس باید هوای داخل را خارج کند و به اصطلاح تنفس داشته باشد.
بنابراین در انتخاب لباس توجه به این نکته بسیار مهم و ضروری است پوشیدن لباسهای ضدآب در بارش باران‌های سنگین مانع نفوذ آب می‌شوند ولی از داخل عرق می‌کنند ولی لباسهای ضدباران و ضدباد که مانع عرق کردن بدن می‌شوند. در چنین مواقعی بهتر است از این گونه لباس‌ها استفاده شود تا لباسهای صددرصد ضدآب.
دستکش‌های چرمی گرم‌تر از دستکش‌های پشمی است و گرمای کمی از طریق دست و نوک انگشتان هدر می‌رود اما دستکش چرمی حساسیت و مهارت انگشتان را کم می‌کند و این فقط در قسمت نوک انگشتان است که در سنگ‌نوردی مهم است ولی در کوهنوردی تاثیری ندارد.
2- هنگام استراحت
وقتی از حرکت می‌ایستید فورا لباس گرم بپوشید. صبر نکنید تا پس از سرد شدن بدن لباس بپوشید. حتما همراه خود لباس گرم داشته باشید و زیر کاپشن بپوشید تا زمانی که کاپشن خود را درمی‌آورید گرمای بدنتان خارج نشود. لباس‌هایی که می‌پوشید باید یک سایز بزرگ‌تر از معمول باشد و نباید به بدن شما بچسبد.
جلیقه‌های معمولی برای این کار خیلی مناسب هستند. لباسهای ضدباد، ضدآب و لباسهای الیاف مصنوعی ضدباد از ورود سرما جلوگیری می‌کنند. پوشیدن حتی یک لباس پشمی روی لباس سرتاسری ضدباد نازک باز هم برای گرم شدن بدن مفید است. از تنقلات گرمازا در تمامی مدت روز استفاده کنید مانند کشمش، خرما، انجیر، توت و ... این نوع تنقلات کوه‌نورد را گرم نگه می‌دارند.
برای گرم شدن سریع و به دست آوردن انرژی از دست رفته از موادی که دارای کربوهیدراتها می‌باشند بیشتر استفاده کنید. این نوع مواد سریعا عمل می‌کنند و بهترین برای این منظور می‌باشند. ساندویچ‌های مربا بهتر از ساندویچ‌های پنیر است. شکلات و آب نبات بهتر از انواع چیپس است. نوشیدنی گرم برای گرم کردن بدن خیلی لازم است و می‌توان با حمل یک فلاسک مناسب در طول برنامه روزانه از چای گرم، قهوه و یا کاکائوی گرم استفاده کرد.
مستقیما روی زمین سرد و خیس ننشینید حتی زمانی که شلوار واترپروف بر تن دارید. با نشستن در محل‌های سرد مقدار زیادی گرمای بدن سریعا از بدن خارج می‌شود. برای نشستن از یک زیرانداز ابر فشرده یا یک وسیله عایق یا لباسی که درکوله دارید استفاده کنید تا ضمن نرم بودن محل نشیمن گرمای بدن نیز خارج نشود.
در هوای توفانی استفاده از سرپناه به مقدار قابل توجهی از خارج شدن گرمای بدن جلوگیری می‌کند، سرپناه‌ها، چادرهای موقتی با گنجایش 2 تا 10 نفر نیز در گرم نگه داشتن بدن مفید هستند. کوه‌نوردان و کوه‌پیمایان منفرد می‌توانند با هم اقدام به برپاکردن چادر یا سرپناه بنمایند. دو نفر با همکاری هم می‌توانند با استفاده از باتون کوهپیمایی یا باتون اسکی خود، به عنوان دو تیرک و مقداری پارچه یک سرپناه دونفره ایجاد کنند. این نوع سرپناه‌ها گرم نیستند ولی درهر حال از سرمازدگی و عواقب حاصل از آن بهتر است.
3- هنگام برپایی چادرتوجه کنید چادر خود را در قعر دره یا در پایین‌ترین نقطه منطقه برپا نکنید زیرا هوای سرد مناطق اطراف به این محل‌ها ریزش می‌کنند و این نقاط سردتر از مکان‌های دیگر خواهند بود. محل‌هایی که رو به سمت شیب بالای دشت یا دره است دارای هوایی کم و بیش بهتر از اعماق دره است. سعی کنید در محلی چادر بزنید که در معرض وزش باد نباشد. محلی که برای برپایی چادر انتخاب می‌کنید نباید رو به پرتگاه باشد - محل چادر را در کنار دیواره‌های سنگی غیرریزشی یا انبوه درخت‌ها انتخاب کنید تا در پناه آنها وزش باد اثر کمتری داشته باشد.
هنگام استراحت یا خواب یک بطری آب گرم می‌تواند نوک پاهای شما را گرم نگه دارد و گرمای بدن شما را حفظ کند ضمن آن که همین بطری می‌تواند در طی روز آب آشامیدنی شما را تأمین کند. از کیسه خواب خود به عنوان یکی از اقلام پوشیدنی و گرم‌کننده استفاده کنید. زمانی که می‌خواهید استراحت کنید و یا هنگام مطالعه در داخل چادر و حتی هنگام غذا پختن یا خوردن آن می‌توانید به داخل کیسه خواب خزیده و بدن خود را گرم نگه دارید.
برای آن که قفسه سینه شما گرم بماند کیسه خواب را تا زیربغل بالا بکشید و دهانه آن را جمع کنید تا به پایین نلغزد. از کیسه خواب قبل از آن که احساس سرما کنید یا بدن شما سرد شود استفاده کنید در این حالت مقداری از گرمای بدن شما در داخل کیسه خواب باقی می‌ماند. اگر احساس سرما می‌کنید با کمی قدم زدن یا دویدن گرمای بدن شما تأمین می‌شود.
مقدار کمی سس تند و یا چاشنی فلفل‌دار به غذای خود اضافه کنید این سبب می‌شود که داخل بدن شما برای مدتی گرم شود ولی در استفاده از چاشنی‌های تند نباید افراط کرد. وقتی به محل استقرار چادر یا کمپ خود رسیدید توجه کنید قبل از آن که احساس سرما کنید فورا لباسهای خیس خود را با لباسهای خشک عوض کنید. دقت کنید! لباسهای زیر خیس باید حتما عوض شود.
زیر پیراهن پشمی خشک، پوست بدن را زودتر گرم می‌کند ولی آن را روی زیرپیراهن نخی خیس نپوشید. سعی کنید غذای گرم بخورید یا از آشامیدنی‌های گرم نظیر چای گرم - قهوه و کاکائوی گرم استفاده کنید تا بدن شما در طول شب گرمای خود را بیشتر حفظ کند. غذاهایی که دارای چربی می‌باشد بدن را به تدریج گرم می‌کند در صورتی که کربوهیدراتها نظیر آب‌نبات و قند و ... بدن را فورا گرم می‌کند اما مدت آن طولانی نیست.
4- هنگام استراحت درشب
اگر هنگام استراحت در شب احساس سرما کردید لباسهای خشک مثل کلاه، جوراب پشمی و لباس پشمی اضافه بپوشید. تنقلات مثل کشمش، خرما و غیره کمک می‌کند بدن شما مدتی گرم بماند. خوراکی‌های کربوهیدرات‌دار نظیر شکلات و آب نبات و میوه‌های خشک مانند توت و انجیر و غیره می‌تواند بهترین خوراکی برای گرم کردن بدن شما باشد.
انجام ورزش‌های سبک می‌تواند بدن شما را گرم نگه دارد. می‌توانید در داخل کیسه خواب انجام حرکات موزون عضلانی و یا منقبض و آزاد کردن عضلات خود مقداری گرما در بدن خود ایجاد کنید حتی می‌توانید در داخل کیسه خواب با حرکات پرس‌های بدن به وسیله دست‌ها و پاها، بدن خود را گرم نگه کنید.
با قرار دادن لباسهای بیشتر و چیزهایی نظیر آنها در اطراف کیسه خواب مانع نفوذ سرما به داخل کیسه خواب شوید ولی از قرار دادن پوشش‌هایی که هوا از آن عبور نمی‌کند برروی کیسه خواب اجتناب کنید زیرا این نوع پوشش‌ها مانع تنفس کیسه خواب شده و بخار بدن را در داخل کیسه خواب محبوس می‌کند و بدن عرق می‌کند. نظیر پارچه‌هایی که برای حفاظت از باران از آن استفاده می‌شود.
از زیراندازهای ضخیم و ابرهای فشرده برای خوابیدن روی زمین‌های یخ‌زده و خشک و یا پوشیده از برف و یخ استفاده کنید. اگر هنگام شب احساس سرما کردید با اضافه کردن لباسهای پشمی غیر قابل استفاده بر ضخامت زیرانداز اضافه کنید تا سرمای کمتری به داخل کیسه خواب نفوذ کند.
5- هنگام بیدار شدن صبح روز بعد
صبح روز بعد و پس از بیدار شدن سعی کنید ابتدا لباسهای گرم و خشک خود را در داخل کیسه خواب گرم کنید و سپس آنها را بپوشید. هنگام شب لباسهای مرطوب از تعریق بدن خود را داخل کیسه خواب قرار دهید تا آنها درطول مدت شب خشک و گرم شوند پس از پوشیدن لباس از کیسه خواب خارج شوید.
در مناطقی که تماماً پوشیده از برف می‌باشد و دمای صبحگاهی چندین درجه زیر صفر است نباید بدن را مستقیماً در معرض سرمای صبحگاهی قرار دهید زیرا سبب سرد شدن مجراهای تنفسی و ریه‌ها و دیگر اعضای بدن می‌شود که عواقب آزار دهنده‌ای به همراه خواهد داشت. رعایت نکات فوق کمک می‌کند تا کوه‌نورد هنگام اجرای برنامه‌های زمستانی یا اجرای برنامه در مناطق سردسیر و پوشیدن از برف ایمنی بیشتری برخوردار شود.
برداشت از گروه همنورد - انجمن پزشکی کوهستان ایران
مثل کبک سرش را زیر برف می کند
"مثل کبک سرش را زیر برف می کند" از کجا آمده است؟
این مثل در مورد کسانی به کار می رود که چون معایب خود را نمی بینند و تشخیص نمی دهند می پندارند که دیگران هم آن معایب را نمی بینند و از آن بی اطلاع هستند.
کبک این حیوان زیبا را تقریباً همه کس می شناسد. پرنده ای است از طایفۀ ماکیان که به جهت گوشت لذیذش آن را شکار می کنند. تاکنون هشت نوع از این پرنده به وسیلۀ علمای حیوان شناس در آسیا و اروپا شناخته شده است.
کبک در کوهسارها و مناطق روباز زندگی می کند و مانند قرقاول روی شاخ درختان نمی رود. خوراکش دانه های گیاهی و سبزیها و برگ درختان و حشرات است که فقط صبح زود و هنگام غروب آفتاب از شکاف کوهها خارج می شود و تغذیه می کند و بقیۀ ساعات روز را در محل امنی می گذراند.
کبک ماده در اردیبهشت ماه در زمین چاله ای با پا می کند و در آن روزی یک تخم نخودی رنگ می گذارد و بین دوازده تا هجده تخم می نهد و پس از سه هفته روی تخمها می خوابد تا جوجه هایش از تخم درآیند. این پرنده در اسارت تخم می کند ولی بر روی تخم نمی خوابد بدین جهت برای تربیت و ازدیاد آن باید در منازل چمن تهیه کرد تا کبک در آن تخم بگذارد و بعداً تخمها را جمع آوری و زیر مرغ کرچ بگذارند تا جوجۀ کبک بیرون آید.
برای این حیوان از قدیم سه صفت مشخص قائل بوده اند که عبارت است از: خرامیدن، قهقهه زدن، هنگام خطر سر زیر برف کردن.
1- خرامیدن و راه رفتن کبک به قدری مورد توجه ارباب ذوق و ادب واقع شده که کمتر شاعر یا نویسنده ای از آن ارسال مثل نکرده است. ابوشکور بلخی می گوید:
خرامیدن کبک بینی به شخ
تو گویی ز دیبا فکندست نخ
خاقانی شروانی، آنجا که می خواهد از هنر شاعری خویش ببالد و دیگران را در طی این طریق ضعیف و ناتوان بشمارد چنین می گوید:
خاقانی آن کسان که طریق تو می روند
زاغند و زاغ را روش کبک آرزوست
2- قهقهۀ کبک همان قدقد مخصوصی است که کبک نر و ماده در فصل بهار و موقع سرمستی و جفت گیری از حنجره خارج می کنند و نویسندگان و شاعران آن را به قهقهه یعنی خنده به آواز بلند تعبیر می کنند. حافظ می گوید:
دیدی آن قهقهۀ کبک خرامان حافظ
که ز سرپنجۀ شاهین قضا غافل بود
3- اما راجع به سر در زیر برف کردن کبک در میان مردم این طور شهرت دارد که در فصل زمستان هنگامی که زمین مستور از برف است به محض اینکه کبکها در معرض خطر جرگه و محاصرۀ شکارچیان قرار گیرند فوراً سر را در زیر برف فرو می کنند تا شکارچیان را نبینند به گمان آنکه چون آنها دشمن را نمی بینند پس دشمن هم آنها را نمی بیند و از تعرض و صید شدن مصون خواهد ماند:"چون صیادان قصد او کنند سر را در زیر برف پنهان کنند و چنان پندارد که صیاد او را ندیده و نبیند."
در حالی که این گمان و تصور به کلی باطل است، چه اولاً کبک آن شعور را ندارد که دست به حیله و تزویر بزند. ثانیاً به فرض آنکه دارای چنان هوش و فراست باشد به حکم شعور غریزی باید کاری کند که از تجاوز و دستبرد دشمن و شکار شدن در امان بماند نه آنکه سر در زیر برف کند به خیال آنکه کسی را نمی بیند پس هیچ کس او را نخواهد دید، در صورتی که غرایز حیوانی همیشه در جهت صیانت و بقای نفس دور می زند نه امر واهی و بی نتیجه.
در این مورد با چند نفر از دوستان شکارچی من جمله شادروان عباس میرزا حشمتی که در امر شکار صاحب و صائب نظر بودند مزاکره کردم و ریشۀ این مثل مشهور و مصطلح را از آنان جویا شدم.
اتفاقاً همگی متفق القول اظهار داشتند که این اصطلاح به نحوی که در اذهان عامه و حتی شاعران و نویسندگان به منظور ارسال مثل اشتهارد دارد به هیچ وجه صحیح نیست. حقیقت مطلب این است که در ازمنۀ گذشته موقعی که برف تازه می بارد شکارچیان جرگه می کردند یعنی در منطقه ای که کبک داشت از چهار جهت با رعایت سکوت و اختفا پیش می رفتند و منطقۀ صید و شکار را از هر طرف محاصره می کردند و کبکها را می پراندند و در هوا می زدند.
از مختصات کبک این است که هنگام احساس خطر یک پرش برمی دارد و از شدت وحشت و اضطراب چندمتر دورتر به سرعت فرود می آید.
پیداست چون زمین مستور از برف است این حیوان زیبا و قشنگ به علت سرعت فرود آمدن گاهی سر و گردن و گاهی تمام اعضای بدنش در زیر برف فرو می رود و قسمتی که تنها دم و دوپایش خارج از برف باقی می ماند و قدرت خارج شدن از برف و پرواز مجدد از وی سلب می گردد.
در این موقع شکارچیان سر می رسیدند و آنها را زنده به دست می آوردند.
این کار اختصاص به شکارچیان نداشت بلکه در غالب دهات و روستاهای کوهستانی هنگام ریزش برف که کبکها به جستجوی غذا و دانه در داخل برف به طور دسته جمعی حرکت می کردند روستاییان به صورت جرگه آنها را محاصره می کردن و با پرتاب سنگ یا حملۀ دسته جمعی آنها را می پرانیدند. کبکها از این حملۀ ناگهانی وحشت می کردند و به همان ترتیب که در بالا شرح داده شد پرواز می کردند و چند صدمتر دورتر می رفتند و روستاییان آنها را با دست می گرفتند.