تهدید اسپهبد خورشید

میدان تیر ، تهدید جدی برای « اسپهبد خورشید »

با وجود آن که دو معدن پیرامونِ حریم اثر تاریخی غار- دژ اسپهبد خورشید که بر سر راه تهران به فیروزکوه در ناحیه دوآب شهرستان سواد کوه استان مازندران قرار دارد، تعطیل شده ، هنوز این محوطه تاریخی تهدید می شود چرا که  میدان تیر در دامنه‌ کوه این قلعه‌ تاریخی هنوز فعال است.

در گزارشی که ایسنا در این باره تهیه کرده است ، مدیر پروژه «بررسی و مستندسازی باستان‌شناسی غار- دژ اسپهبد خورشید» ، که در زمان استفاده از میدان تیر در عرصه‌ی این محوطه‌ی تاریخی در آن منطقه حضور داشت، گفت:

روز چهارشنبه گذشته هنگام اجرای پروژه با حضور پرتعداد سربازان و نیروی نظامی در میدان تیر در پایین دست «اسپهبد خورشید» مواجه شدیم، تیراندازی همزمان با نقشه‌برداری از غار – دژ توسط هیات باستان‌شناسی آغاز شد که متاسفانه ارتعاش صدای تیراندازی موجب بارش آوار و معماری اثر شده و خطر مصدومیت یکی از اعضا را به همراه داشت.

او صحبت هایش را در حالی ادامه داد که به گریز  اعضای گروه باستان‌شناسی و مستقر شدن آنها در جان‌پناه اشاره داشت :

این در حالیست که براساس مصوبه کارگروه گردشگری استان مازندران در ۲۴ آبان ۱۳۹۴، میدان تیر در پایین دست غار – دژ اسپهبد خورشید باید به مکان دیگری منتقل می‌شد.

توفیق افزود مسئولین در یکسال گذشته نسبت به انتقال میدان تیر دریک سال اخیر بی توجهی کرده اند و افزود : 

نقل مکان فعالیت‌های آموزشی تیراندازی تنها درصورت صدور دستور فرماندهی نیروی زمینی ارتش امکان‌پذیر است.

او صحبت هایش را در حالی ادامه داد که به  جلسه ای که در  ۲۴ آبان ماه سال گذشته با حضور مسئولان مربوط به محوطه‌ی تاریخی اسپهبد خورشید به منظور جابجها کردن این میدان تیر برگزار شده بود، اشاره داشت. در این جلسه مکاتباتی توسط معاونت عمرانی استانداری با مرجع مربوطه (ارتش) برای جا به جا کردن میدان تیر صورت گرفته بود ، ادامه داد:

هرچند اداره کل میراث فرهنگی استان مازندران نیز مکاتباتی با مسئولان مربوط داشته است، اما متاسفانه به دلیل نبود پیگیری و ناهماهنگی‌ها هنوز این اتفاق رخ نداده است.

توفقی می گوید محوطه اسپهبدخورشید شایستگی این را دارد که  در فهرست عجایب هفت‌گانه به ثبت برسد و افزود :

شایسته نیست سینه غار- دژاسپهبدخورشید به عنوان بزرگترین طاق طبیعی دنیا که در درون آن منحصربه فردترین و شگفت‌انگیزترین دژ دوران باستان جانمایی شده آماج تیراندازی قرار گیرد.

او افزود :

این دژ تاریخی و ارزشمند در سال‌های گذشته با صدور مجوزهای غیرکارشناسی برای ایجاد معادن، میدان تیر، تعریض جاده‌ و ساخت مرغداری در عرصه و حریم آن، گرفتار بی‌تدبیری و ناهماهنگی متولیان شده است.

توفیق  نخستین قدم‌ها برای توجه به این محوطه‌ی تاریخی را مربوط به شهریور ۹۴ دانست و افزود :

تلاش‌ها برای نجات غار- دژ اسپهبد خورشید زیر نظر پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری شروع شدکه به نتایج نسبتاخوبی رسیده ایم.

آنطور که  روابط عمومی پژو هشگاه سازمان میراث فرهنگی و گردشگری گزارش می دهد ، غار-دژ اسپهبد خورشید را می توان جزو آخرین استحکامات مقاومت در برابر اعراب دانست. این غار-دژ به تخت جمشید مازندران معروف است و در ارتفاع ۱۴۰۰متری منطقه دوآب جاده فیروزکوه قرار دارد.

این اثر تاریخی در ۱۳۸۱ با شماره ۷۸۳۹ در فهرست آثار ملی ثبت شده است. 

متاسفانه وجود معادن متعدد در اطراف حریم این اثر تاریخی ، خطر نابودی آن را تهدید می کند.